Gürcistan seyahatimizle ilgili yazıyı yazmak için bilgisayar başına geçtim ama hunharca yediğimiz yemekleri düşünmekten gezdiğimiz yerlere odaklanamadım bir türlü. O yüzden ilk olarak yediğimizi içtiğimizi anlatıp bunu sistemimden atmam gerektiğine karar verdim. Umarım karnınız toktur yoksa bu yazı fena iştah kabartır söylemedi demeyin.
Evet başlıyorum öncelikle Gürcü mutfağı genel olarak bizim damak tadımıza uygun bir mutfak ve aynı bizim mutfağımız gibi çeşidi bol. Ben burada bizim denediğimiz kadarından yani mutlaka denenmesi gereken ve oldukça popüler olanlarından bahsedeceğim ama yeme-içme kapasitesi yüksek bir grup olduğumuz için yine oldukça fazla şey denemişiz.
Khinkali (hinkali)
Bizim mantımız, İtalyanların raviolisi, Japonların gyozası varsa Gürcülerin de khinkalisi var. Neredeyse bir yumruk büyüklüğündeki bu mantıyı yemesi biraz zor (tecrübeyle sabittir) İlk önümüze geldiğinde oldukça büyük olan mantıyı ısırmamla birlikte ağzımdan yüzümden sular aktı ve tabi yandım. İçinde ufak çaplı bir çorba kadar da su varmış meğerse. O yüzden önce küçük bir delikten suyunu içmenizi ondan sonra yemenizi tavsiye ederim. Bir de bu yemeği elle yiyorlar çünkü öylesi çok daha kolay oluyor. Hem haşlaması hem kızartılmış olanı oldukça lezzetli.
Khachapuri (haçapuri)
Bu da bizim Trabzon pidesine benzeyen bir pide ama peynir hamurun içinde de var ve kullanılan peynir (Sulguni) inanılmaz lezzetli. Bunun da birçok çeşidi var ama en lezzetlisi üstüne yumurta kırılıp tereyağ eritilen hali (Adjaruli Khachapuri ). Pideyi servis ettiler ama çatal bıçak gelmedi ve anladık ki bu da elle yenen bir yemek. Pide hamuru oldukça kalın olduğu için kenarlardaki ekmekleri koparıp içindeki malzemeye bana bana afiyetle yiyorsunuz.
Pkhali
Gürcistan’ın en meşhur mezelerinden birisi. Pancar, ıspanak veya havuç gibi sebzelerin limon suyu, ceviz ve sarımsakla püre haline getirilmesi ile yapılıyor ve yapıldığı sebzenin rengine göre rengarenk toplar şeklinde servis ediliyor.
Lobio
Buna yemek mi desem çorba mı desem bilemedim. Böyle koyu kıvamlı çorba gibi bir fasulye yemeği. İçinde kişniş ve sarımsak da var o yüzden eğer bunları sevmiyorsanız pek size hitap etmeyebilir ama yanında bir ızgara mısır ekmeği (Mchadi) getiriyorlar ki işte o şa-ha-ne.
Lobiani
Bu Tiflis sokaklarında seyyar satıcılarda ve sonra da birçok insanın elinde görüp denemeye karar verdiğimiz bir yemek. Harç malzemesi olarak taze fasulyenin kullanıldığı, baharat ve bol tereyağı ile lezzetlendirilen bir çeşit gözleme. Özellikle gezerken bir yerlerde oturup vakit kaybetmek istemiyorsanız ayaküstü açlığınızı gidermeniz için oldukça ucuz ve lezzetli bir seçenek olabilir.
Jonjoli Salad
Jonjoli ıhlamura benzeyen bir bitki ve bu da onun turşusu kurularak yapılan bir meze. Bu açıdan bizdeki kaya koruğu mezesine benziyor. İçinde soğan ve sarımsak da olabiliyor. Ben mesela kaya koruğunu da severim bunu da sevdim ama eşim pek hazzetmedi.
Kitris da Pomidvris Salata Nigvzit – Salatebi
İri doğranmış salatalık, soğan ve domatesi acı biber ve ceviz ezmesinden yapılan bir sosla karıştırarak hazırladıkları sofra salatası. Bizim çoban salatamız, yunanların yunan salatası gibi en standart salatalardan.
Churchkhela
Gürcistan’ın en meşhur tatlılarından. Pazarlarda, marketlerin vitrinlerinde iplere asılı olarak görebileceğiniz bu tatlı bizim cevizli sucuğumuz gibi üsüm pestili, eviz ya da fındıkla hazırlanan bir tatlı.
Gürcü şarapları
Şarap denince benim aklıma İtalya gelir, Fransa gelirdi ama meğerse Gürcü şarapları da oldukça meşhurmuş. Bu ününü neye borçlu diye biraz araştırdığımda birçok kaynakta şarapçılığın atasının Gürcistan olduğunu yazdığını gördüm zira arkeolojik kazılarda bulunan kalıntılar bu ülkede şarap üretimi tarihinin 8000 yıl öncesine dayandığını gösteriyor. Şaraplarını özel kılan şey ise 600’e yakın üzüm çeşidi ve üretim şekli. Gürcistan’da şarap Kvevri denen büyük kil testilerde yapılıyor. Üzümler, sıkıştırıldıktan sonra suyu ve geri kalan bütün posası (kabuğu, yaprak sapları, tohumu vs.) bu büyük testilere doldurulup ağzı hava geçirmeyecek şekilde mühürlenir ve toprağa gömülür. Böylece sabit bir ısıda şarap fermente oluyor. Şaraplar fermente olduktan sonra testiler çıkarılıp şişeleme yapılıyor.
Gürcistan’da özellikle büyük şehirlerin dışında yaşayan aileler kendi şarabını kendi yapıyor. Ev yapımı şarapları tadabileceğiniz aile işletmesi şarap evleri de mevcut. Şahsen bizim konakladığımız otel aynı zamanda bir şarap bağı olduğu için biz araba kullanma derdimiz olmadan otelimizde rahatça içebildik.
Özetle Gürcistan’a sırf şarap tadımı için bile turlar düzenlenirken buraya gelip de şaraplarının tadına bakmadan dönmek yazıktır günahtır diyoruz.
Chacha
Şarap yapımında kullanılan Kvevri’leri boşaltınca dibinde Gürcülerin chacha adını verdiği şekerli bir lapa kalır. Bu kısmın damıtılmasıyla yine chacha adını verdikleri brendiyi elde ediyorlar. Alkol oranı oldukça yüksek bu brendiyi de kendine güvenen muhakkak denesin deriz. Ben denedim nefesim kesildi☺
Gazozlar
Alkolsüz içki içmek istediğinizde Gürcü gazozlarını denemelisiniz. Birçok farklı çeşidi var ama armutlu olan bizim favorimiz oldu.
Bira
Her yerde olduğu gibi Gürcistan’da bira da oldukça fazla tüketiliyor. Yerel markalardan Argo ve Shavi Lomi‘yi deneyebilirsiniz.